Thần Chết đã kể lại câu chuyện này. Một câu chuyện xảy ra dưới thời nước Đức Quốc xã, một thời kỳ lịch sử khó quên của nhân loại. Lúc ấy Liesel Meminger mới chín tuổi. Bố mẹ ruột cô bé bị đưa đến trại tập trung, em trai đã chết trên đường cùng em đến nhà bố mẹ nuôi. Tại phố Thiên Đàng, ông bà Hans Hubermann đã nhận nuôi em. Cô bé lớn lên trong sự yêu thương của Bố, sự khắc nghiệt của Mẹ, sư khủng khiếp của bom đạn và sự cuốn hút của những quyển sách.

Liesel là một kẻ trộm sách, “Sách hướng dẫn của phu đào huyệt” là quyển đầu tiên mà cô bé ăn trôm được, nó trở thành một quyển sách giáo khoa và người thầy chính là bố nuôi của em. Mỗi buổi tối, dưới căn hầm lạnh lẽo, bố chẫm rãi đọc cho em nghe từng trang sách, khoanh tròn những chữ mà em chưa hiểu. Và cứ thế đều đặn mỗi ngày, Liesel cùng bố đọc những quyển sách mà em trộm được. Có quyển em giật được từ đống lửa chưa cháy hết, có quyển em và các bạn vớt được từ dưới sông. Cuộc sống của Liesel và các bạn ở phố Thiên Đàng là những chuỗi ngày vật lộn với cái đói. Chúng trộm bất cứ thứ gì ăn được và… trộm sách. Thật khó mà hình dung được cảm giác của một kẻ “đói sách” lâu ngày, giờ đây lại đứng trước một căn phòng đầy sách ngay chính giữa nhà ông thị trưởng. “Khắp nơi là sách! Trên mỗi bức tường là những chiếc kệ nhét đầy sách nhưng hết sức trật tự. Khó có thể nhìn thấy được lớp sơn tường. Chỉ có những con chữ theo phong cách và kích thước khác nhau trên gáy của những quyển sách màu đen, màu đỏ, màu xám, những quyển sách đủ màu. Đó là một trong những cảnh tượng đẹp đẽ nhất mà Liesel Meminger từng thấy. Con bé nở nụ cười kinh ngạc.” (trang 144)

 

 

Thời kỳ Đức Quốc xã gắn liền với hình ảnh thảm sát người Do Thái. Quốc trưởng ra lệnh thảm sát người Do Thái nhưng một số người Đức dưới quyền ông lại che chở cho họ, gia đình Hans Hubemann là một trong số đó. Max - tay đấm Do Thái - là bí mật lớn nhất mà Liesel đã giữ trong suốt thời kỳ Đức Quốc xã. Anh sống trong tầng hầm của gia đình và hoàn toàn im lặng. Ban đêm anh đọc sách cùng Liesel và:

 

“Đến sáng thì anh quay lại căn hầm.

Một con người không có tiếng nói.

Như một con chuột Do Thái quay về cái hang của mình.” (trang 229)

 

Max đã giữ thể xác bằng cách tập hít đất mỗi ngày và giữ tinh thần bằng cách viết sách. Những trang sách được viết trên những tờ sách cũ đã được quét một lớp sơn. Tác phẩm đầu tay dày mười ba trang với tựa đề “Người đứng nhìn xuống.” Và sau khi Max rời khỏi phố Thiên Đàng Liesel được mẹ đưa cho tác phẩm thứ hai Max dành cho em “Người lay từ ngữ - Một bộ sưu tập nhỏ những suy nghĩ cho Liesel.”

 

Cô bé đã trải qua những năm tháng khó khăn ấy cùng với sách và bom đạn. Nhiều lúc Liesel đọc sách cho mọi người nghe dưới hầm trú ẩn, đọc cho bà Holtzapfel nghe mỗi tuần hai lần để đổi lấy phần café của bà. Vợ ngài thị trưởng có vai trò rất đặc biệt trong quá trình trộm sách của cô bé. “Chính bà là người đầu tiên đã giới thiệu nó với thư phòng, và mở ra cho nó cánh cửa sổ, thậm chí theo cả nghĩa đen, của cơ hội.” Và dường như cô bé cũng hiểu được rằng bà đưa cô bé vào đây để phần nào thấy lại hình ảnh con trai mình. “Con bé nhìn thấy một người mẹ đang đọc sách với đứa con trai của bà ta trên sàn nhà, thằng bé đang chỉ trỏ vào những bức tranh và từ ngữ. Sau đó nó nhìn thấy một cuộc chiến tranh nơi cửa sổ.” (trang 484)

 

Chưa bao giờ Thần Chết lại bận rộn như lúc này. Cái bóng của ngài lướt qua phố Thiên Đàng và lần lượt hút lấy linh hồn của bố, mẹ, anh bạn Rudy của Liesel. Thần Chết nhủ thầm “Dù sao đi nữa con bé cũng không dành cho tôi.” Ngài đã đi theo cô bé Liesel, và sau này đã thành bà, đến tận Sydney. Trước khi đón nhận linh hồn của Liesel, Thần Chết đã trả lại cho bà quyển sách mà bà đã viết trong thời kỳ tăm tối của nước Đức Quốc xã nhưng lại đầy ánh sáng của niềm vui đọc sách:

 

“Kẻ trộm sách

Một câu chuyện nhỏ

Tác giả

Liesel Meminger”

 

Cuối cùng, Thần Chết vẫn không giải thích nỗi thắc mắc của mình về con người “Tôi những muốn hỏi bà ấy làm sao mà một giống loài lại có thể vứa xấu xa vừa quá vĩ đại như vậy, và làm sao mà từ ngữ của giống loài ấy lại có thể vừa đáng nguyền rủa vừa thần diệu đến thế.” (trang cuối cùng)

 

Kẻ trộm sách - một quyển sách hay và khó đọc. Độ dày 571 trang quả là một thách thức lớn với những ai không kiên nhẫn. Và một khi đã cầm nó lên thì bạn khó lòng mà bỏ xuống được. Tôi cũng đã từng như thế./.